وزير خارجه ايران در سخنراني خود در دانشگاه نيويورک درباره ديدگاه‌هاي ايران درباره مسائل مختلف بين‌المللي از جمله تحولات يمن، برنامه هسته‌اي و توقيف کشتي آمريکايي اظهارنظر کرد.
به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار به نقل از خبرنگار شبکه اطلاع رساني راه دانا، «محمد جواد ظريف»، وزير خارجه ايران روز چهارشنبه طي سخناني در دانشگاه نيويورک گفت: نتايج نظرسنجي‌ها در ايران نشان مي‌دهند بي‌اعتمادي گسترده‌اي به کشور آمريکا وجود دارد.
اين برنامه که «ديويد ايگناتيوس» ستون نويس روزنامه «واشنگتن پست» مجري آن بود به ابتکار «بنياد آمريکاي نوين» و «مرکز همکاري بين‌المللي دانشگاه نيويورک» برگزار مي‌شد.
وزير خارجه ايران در ابتداي اين مراسم به سوالي درباره خصوص توقيف يک فروند کشتي تجاري با پرچم جزاير مارشال در آب‌هاي ايران پاسخ داد.
ظريف با بيان اينکه توقيف اين کشتي موضوعي «حقوقي» بوده و ارتباطي با مسائل يمن نداشته، گفت: کشتي مورد نظر پس از بي‌توجهي به هشدارهاي ايران توسط نيروهاي دريايي ايران به سمت اسکله هدايت شد.
وزير خارجه ايران در توضيح بيشتر افزود: توقيف کشتي به دليل محکوم شدن آن در دادگاه در پرونده مربوط به ممانعت تحويل از محموله خود به يک شرکت بوده است.
رئيس دستگاه ديپلماسي ايران همچنين با تاکيد بر اينکه تهران به حفظ آزادي تردد دريايي در خليح فارس متعهد است، گفت: «خليج فارس، رگ حيات ماست... ما به تردد دريايي در سطح بين‌المللي احترام مي‌گذاريم. براي ما آزادي تردد دريايي در خليج فارس، يک الزام است.»
«ديويد ايگناتوس» در ادامه، سوالاتي را درباره مسائل مختلف مذاکرات هسته‌اي ايران مطرح کرد که دکتر ظريف به آنها پاسخ داد.
ظريف، توافق هسته‌اي را توافقي خوب و در راستاي منافع تمامي کشورها توصيف کرد اما گفت: مطمئنا اين توافق، «بي‌نقص» و تأمين‌کننده تمامي منافع کشورها نخواهد بود.
وزير خارجه ايران تفاهم ماه گذشته بين ايران و گروه 1+5 در «لوزان» را «متوازن» خواند و افزود: بايد منتظر ماند و ديد که آيا توافق نهايي احتمالي هم متوازن باقي مي‌ماند يا خير.
ظريف تصريح کرد: مذاکرات هسته‌اي بين ايران و گروه 1+5 از روز پنجشنبه در سطح معاونان وزراي خارجه در نيويورک آغاز خواهد شد. به گفته وي، طرفين سپس روز دوشنبه رايزني‌ها را در اروپا ادامه خواهند داد.
وي همچنين درباره چارچوب زماني مذاکرات هسته‌اي ايران گفت که دو طرف به دنبال آن هستند که توافق را قبل از ضرب‌الاجل 30 ژوئيه به اتمام برسانند و اين موضوع امکان‌پذير است.
وزير خارجه ايران در پاسخ به سوالي درباره محورهاي اختلافي گروه ايران و 1+5 افزود: «نگارش متن را از فردا آغاز مي‌کنيم. پرانتزهايي باقي مانده است، اما بر سر کليات توافق وجود دارد.»
ظريف همچنين درباره اقدامات کنگره براي تشديد شرايط مذاکره با ايران گفت: «ما با دولت کشورهاي مختلف از جمله آمريکا توافق مي‌کنيم نه با کنگره يا قوه قضائيه آمريکا.»
وزير خارجه ايران در پاسخ به سوالي درباره مکانيسم‌هاي رفع تحريم‌ها گفت: «طبق آنچه ما تا الان مي‌دانيم، در صورت توافق تا 30 ژوئيه ما قطعنامه‌اي تحت فصل هفت شوراي امنيت تصويب خواهيم کرد.»
وي اضافه کرد: در صورت توافق، گامهاي رفع تحريم‌ها احتمالاً چند هفته طول مي‌کشد. ظريف گفت تمامي تحريم‌ها عليه ايران برداشته خواهد شد، خواه اين موضوع باب ميل سناتور «تام کاتن» باشد يا نباشد.
محمد جواد ظريف درباره بازرسي‌ها از برنامه هسته‌اي ايران هم با اشاره به اينکه ايران آماده اجراي پروتکل الحاقي است اضافه کرد: بعضي از اعضاي «ان‌پي‌تي» از اجراي اين پروتکل کراهت دارند اما ايران براي تضمين شفافيت، حاضر به اجراي آن است.
وي خاطرنشان کرد: ايران بعد از ژاپن که 10 برابر ايران تأسيسات هسته‌اي دارد دومين کشوري بوده که در معرض بيشترين بازرسي‌هاي آژانس قرار داشته است.
ظريف به سوال مجري برنامه مبني بر اينکه آيا ايران از برنامه غني‌سازي احتمالي عربستان، چنانکه مقامات اين کشور ابراز کرده‌اند، حمايت مي‌کند يا خير اينطور پاسخ داد: «در صورتي که همان سطح نظارت که بر برنامه هسته‌اي ايران وجود دارد بر برنامه غني‌سازي عربستان هم وجود داشته باشد نه تنها از آن حمايت مي‌کنيم بلکه از آن استقبال مي‌کنيم.» وي تصريح کرد اين حق کشورها است که بر اساس ان‌پي‌تي به چرخه کامل سوخت دسترسي داشته باشند و عربستان هم از اين قاعده مستثني نيست.
وزير خارجه ايران در ادامه به اظهارنظر درباره موضوع جنجالي بازگشت خودکار تحريم‌ها به فرض عدم پايبندي ايران به تعهداتش (snapback) پرداخت. ظريف گفت: اگر قرار است کسي نگران نقض تعهدات باشد، ايران است که بايد از عدم پايبندي آمريکا احساس نگراني کند. ظريف تأکيد کرد که ايران به تعهداتش پايبند خواهد بود.
رئيس دستگاه ديپلماسي ايران در ادامه با اشاره به اينکه اولين سخنران کنفرانس بازنگري «ان‌پي‌تي» در نيويورک بوده و به نمايندگي از 120 کشور عضو غيرمتعهدها در اين نشست صحبت کرده، ادعاي آمريکا براي معرفي خود به عنوان «جامعه بين‌الملل» را کم اهميت جلوه داد.
ظريف گفت کشورهاي عضو جنبش غيرمتعهدها از برنامه هسته‌اي ايران نگران نيستند بلکه دغدغه عمده آنها سلاح‌هاي کشورهاي برخوردار «ان‌پي‌تي» (انگليس، آمريکا، روسيه، چين، فرانسه) است.
وي همچنين به انتقاد از عدم پايبندي کشورهاي برخوردار از سلاح‌هاي هسته‌اي به تعهداتشان ذيل «ان‌پي‌تي» پرداخت و گفت: آنها، به عنوان يکي از طرفهاي اين معامله در 45 سال پيش به تعهدات خود پايبند نبوده‌اند اما اکنون از کشورهاي غيربرخودار، انتظار پايبندي به تعهداتي فراتر از مفاد اين پيمان‌نامه دارند.
رئيس دستگاه ديپلماسي ايران، سلاح‌هاي هسته‌اي رژيم صهيونيستي را ديگر نگراني کشورهاي غيرمتعهدها خواند و اضافه کرد: «خنده‌دار است که نتانياهو روي 400 کلاهک هسته‌اي نشسته و به معلم اخلاق منع گسترش سلاح‌هاي هسته‌اي براي ديگران تبديل شده است.»
تحولات يمن، محور بعدي گفت‌وگوي آقاي ظريف با مخاطبان حاضر در اين نشست بود. وي پيش‌فرض موجود در سوال مجري درباره ارسال سلاح از ايران به يمن و دخالت در امور داخلي کشورهاي ديگر را رد کرد و، گفت: «يمن را فقط بايد يمني‌ها اداره کنند. هيچ‌کس غير از خود يمني‌ها نمي‌تواند اين کشور را اداره کند.».
آقاي ظريف، با وجود اين تأکيد کرد ايران با اين موضوع که ديگران بخواهند اين کشور را در معادلات منطقه ناديده بگيرند مخالف است. وي گفت ايران در حال حاضر نيرويي در منطقه است که قابل چشم‌پوشي نيست، همان‌طور که عربستان چنين است.
ظريف با بيان اينکه ايران با ديدگاه حذف يا صرفنظر از نيروهاي اثرگذار در منطقه مخالف است گفت: ايران هيچگاه نگفته مثلاً کشور عربستان چون از داعش حمايت مي‌کند نبايد در گفت‌وگوها براي حل و فصل مسائل حضور نداشته باشد. وي اين ديدگاه را «غيرعملي» خواند و گفت: «اما آنها ما را از مذاکرات ژنو 2 (درباره سوريه) حذف کردند.»
رئيس دستگاه ديپلماسي با تأکيد دوباره بر اينکه «ايران بازيگري جدي در منطقه است» گفت: نمي‌توان اين کشور را از معادلات منطقه جدا کرد.
وزير خارجه ايران در پاسخ به سوال يکي از حضار که درباره روابط ايران و عربستان پرسيده بود، گفت: دو کشور روابط خوبي با يکديگر دارند هر چند تنش‌هاي بين دو طرف در هفته‌هاي گذشته بر سر موضوع تعرض به نوجوانان ايراني در فرودگاه جده تا اندازه‌اي مخدوش شده است.
ظريف در ادامه گفت: البته مقامات عربستان وعده داده‌اند متخلفان در اين پرونده را محاکمه خواهند کرد.
وي در پاسخ به سوالي درباره موضع ايران درباره تغييرات گسترده در مناصب حکومتي عربستان سعودي از جمله وزير خارجه اين کشور، اين موضوع را مسئله‌اي داخلي و مربوط به تصميمات مقامات عربستان دانست اما گفت که ايران براي وزير خارجه جديد احترام قائل است.
يکي از حضار در ادامه درباره دلايل بدبيني به آمريکا در ايران پرسيد و آقاي ظريف در پاسخ اين موضوع را «مايه تأسف» اما «واقعيت» خواند و گفت اين چيزي است که نتايج مراکز نظرسنجي نشان مي‌دهند. ظريف گفت: نظرسنجي‌ها در ايران ضمن اشاره به اينکه عده زيادي از مردم خواستار توافق هستند بي‌اعتمادي گسترده به آمريکا در جامعه عمومي را هم نشان مي‌دهند.